In Januari was de temperatuur zodanig, dat ik de neiging kreeg aan de slag te gaan in de Wilde Plantentuin, en was er genoeg te doen, de moed zakte me in de schoenen, het gras heeft weer enorm zijn best gedaan, op de paden valt het mee, in het najaar hebben we die extra bedekt met houtsnippers, wat wel tot gevolg heeft dat Mollen en/of Woelmuizen er een gangenstelsel van hebben gemaakt. Ik was benieuwd naar de plantjes van de Engelwortel, gekregen van onze vrijwilliger Leo, ze zijn er gelukkig nog.

Toen we 20 jaar geleden begonnen met Wilde Planten op deze locatie, alles keurig per familie, hadden we daarvan enkele mooie exemplaren in het vak van de schermbloemige, helaas verdwenen ze en met hen ook nog andere soorten, al treffen we sommige, zoals o.a. de Wilde Peen en de Berenklauw, nu massaal in andere perken aan, we doen dan ook geen moeite meer om het oorspronkelijk systeem aan te houden, daarvoor zijn we met te weinig Vrijwilligers, en ook daarvan is het , jammer genoeg gewild of ongewild, een komen en gaan.
Dus is het, in onze ogen althans, voortaan een echte wilde, Wilde Planten tuin, maar wel een lustoord voor Bijen, Vlinders en andere Insecten ! en niet te vergeten voor Fotograven, (wel soms met grote voeten !) Helaas bleek vorige zomer dat er ook bezoekers zijn geweest die meenden dat het geoorloofd was, planten en zaden te vergaren, nu is een enkele bloem of wat zaad natuurlijk niet erg, maar er verdwenen hele boeketten.

Hopelijk blijft de aangeplante Engelwortel overeind, de droogte van de laatste tijd, is niet zo geschikt voor deze vochtminnende plant, in onze tuin de gewone Angelica Sylvestris, er is nog een zeldzame en beschermde Grote Engelwortel, de Angelica archangelica.
Als naamgever worden de Engelen Raphaèl en Michael beide genoemd, die het als een geneeskrachtig middel openbaarden aan een Monnik, als middel tegen de pest.
De stoffen in de plant hebben een bacterie remmende werking. De hele plant is bruikbaar, jonge scheuten en bladeren in salades, stengel gesuikerd in of op gebak, zaden als thee, en wortels gedroogd goed voor allerlei kwaaltjes.

Ene Venetiaanse Monnik, Dom Bernardo Vincelli, bedacht in 1510 een elixer van 27 verschillende kruiden, waarvan Engelwortel als eerste vermeld staat in het rijtje ! het werd een zeer gewaardeerd drankje. Radix Sanctur Spiritus (Heilige Geest Wortel).
Tijdens de Franse Revolutie ging het recept verloren, maar in 1791 kocht een notabel uit Fécamp een manuscript met het verloren gewaande recept, maar pas in 1863 moderniseerde een ver familielid, van de notabel, Alexander le Grand, het recept en zo ontstond de likeur Bénédictine, hij bouwde een uniek gebouw als distilleerderij en tevens museum met een mooie collectie kunst, het staat aan de voet van de rotsen in Fecamps in Normandië.
De likeur D.O.M. Bénédictine, nog steeds te koop, gewoon bij de slijter, 40% alcohol.
Van de 27 kruiden o.a. Angelica, hysop, jeneverbes tijm, koriander enz. de totale lijst is een goed bewaard geheim. Om zelf te brouwen dus geen beginnen aan, nadelen zijn er n.l. ook, verboden voor zwangere en suikerpatiënten, het sap van de plant zou irriterend zijn voor de huid. Je moet ook een kenner zijn van schermbloemige, want ze lijken op elkaar en sommige zijn erg giftig.

Tot slot lees ik in een Woordenboek van Geuren, dat het “Engelenkruid” ook de zelfkennis zou bevorderen? ook goed om te weten !

Leen Verhoeven, maart 2020